Koniec stulecia

W miarę jak zbliża się koniec drugiego tysiąclecia, coraz wyraźniej widzimy ograniczenia wynikające z logiki, racjonalizmu i "naukowych metod", które mąją rzekomo prowadzić nas przez życie. Coraz częściej odwołujemy się do takich metod poznania i pojmowania rzeczywistości, które nie opierają się na doświadczeniu zmysłowym, czyli do intuicji i wiary.

Charakteryzujące współczesną nam epokę nadmierne zaufanie do "linearnej" myśli jest w dziejach ludzkości zjawiskiem stosunkowo nowym. Największym propagatorem tego sposobu myślenia był niewątpliwie wielki filozof francuskiego Oświecenia, Kartezjusz. Był on twórcą tradycji intelektualnej, korzeniami sięgającej do starożytnej Grecji. Ale pamiętajmy, że starożytna Grecja- kolebka logiki, filozofii i początków naukowych metod poznawczych - była także ziemią, na której powstała wyrocznia delficka. Dawni Grecy uważali, że racjonalne myślenie musi znaleźć oparcie w intuicji.

Ponowne odkrycie intuicji

W naszych czasach intuicyjne poznanie ma dość dwuznaczne L konotacje. Wiedza konwencjonalna odrzucana jako coś, co jest nieuchwytne, mistyczne, niepewne, a zatem przypisywane jest naturze kobiety. U mężczyzn ta sfera poznania przyjmuje formę "domysłów", "odruchów" czy "reakcji instynktownych".

To wszystko mity i nieporozumienia. Kobiety wcale nie kierują się intuicją w większym stopniu niż mężczyźni. Być może dlatego, że intuicji nie uznaje się za proces racjonalny, częściej przypisywana jest kobietom, podczas gdy sfera racjonalnego myślenia stanowi domenę męskiego umysłu. W rzeczywistości jednak w zajęcia tradycyjnie uważane za "kobiece" w niewielkim stopniu angażujemy intuicję.

Czy ten potwór naprawdę istnieje?

W dzieciństwie kierujemy się intuicją. Ale ponieważ dorastamy w społeczeństwie, które każe nam ufać tylko temu, co dostrzegalne, dotykalne, "naukowo" uzasadnione, z czasem zdolność ta zanika. Na moje szczęście nigdy jej nie straciłem.

W dzieciństwie wszystko to, co postrzegamy, uznajemy za rzeczywiste. Ponieważ intuicja jest jeszcze materiałem surowym i niewykształconym, posługujemy się nią nieświadomie do gromadzenia informacji, które potwierdzają nasze lęki lub życzenia. Przyjmujemy je za oczywiste, gdyż nie wiemy, że pochodzą z intuicji. Jeżeli cień na ścianie sypialni wygląda jak potwór, dziecko nie pyta: "Czy ten potwór jest prawdziwy?", ale "Czy mnie zje?"

Potwór jest tworem rzeczywistym. Ma określoną strukturę oraz cel i częstokroć stanowi dokładną projekcję napięć i zagrożeń dziecięcego życia. Jeśli spytasz dziecko, jak pozbyć się potwora, otrzymasz dokładny opis metody jego unicestwienia. Dziecięca nieświadomość wie, jak to zrobić.

Dorośli są rzecz jasna większymi "realistami". Tak więc dziecko, które mówi rodzicom, że "widziało" potwora, zbywa się stwierdzeniem, że jego lęki są "wyimaginowane". Dorośli rzadko zdają sobie sprawę z tego, że dziecięca nieświadomość stanowi odbicie złożonych, abstrakcyjnych lęków (powiedzmy przed skrywaną złością rodziców), przybierających postać fizycznego symbolu, do którego dziecko może się odnieść: potwora.Tak więc w bardzo młodym wieku uczymy się nie ufać intuicji. W miarę dorastania uczymy się osądzać dane jako rzeczywiste, trafne lub obiektywne, odrzucamy wszystko, co według obowiązujących norm nie jest rzeczywiste. Po latach umysłowa cenzura staje się nie uświadomionym, automatycznym procesem. Ponieważ wielu ludzi od dzieciństwa tłumi ową naturalną zdolność, ponowne uczenie się wykorzystywania intuicji należy zacząć od stwierdzenia, które skojarzenie pojawia się w wyobraźni, a które nie jest rozpoznane.

Naucz się rozpoznawać intuicję

Drugim powodem, dla którego nie rozpoznajemy sygnałów intuicji, jest fakt, iż przemawia ona innym językiem. Przejawia się często w symbolach, wyrwanych z kontekstu. Niezwykle rzadko mówi pełnymi zdaniami. Co więcej, informacje intuicji najczęściej "nie mają sensu", zwłaszcza jeśli dotyczą przyszłości. W rezultacie staramy się nie zwracać na nie uwagi.

Pewnego ranka znajoma aktorka odmówiła wypicia tradycyjnej filiżanki cappuccino przed rozpoczęciem zdjęć. Czuła, że nie ma ochoty na kawę, choć dawka kofeiny bardzo ułatwiłaby jej pracę. Po południu cały zespół zachorował na dyzenterię, bo mleko do kawy okazało się zakażone. Posłuchawszy głosu intuicji, aktorka ta uniknęła poważnej dolegliwości, choć nie było żadnych obiektywnych "powodów", dla których nie powinna pić tego dnia kawy.

Nigdy nie kierujemy się wyłącznie emocjami, logiką czy intuicją

Ale prawdziwym problemem jest to, że w chwili osiągnięcia dojrzałości intuicja jest tak silnie wpleciona w inne procesy umysłowe, iż nie sposób już się nią posługiwać niezależnie od myśli uczuć, wiedzy i pozornie logicznego procesu podejmowania decyzji. Podobnie jak logikę mogą przyćmić uczucia, intuicja bywa przesłonięta wiedzą i logiką.

Czy sobie zdajesz z tego sprawę czy nie, intuicja bierze udział w podejmowaniu każdej decyzji. Ludzie nie przygotowani do posługiwania się intuicją, robią z niej użytek w codziennych sprawach zawodowych. Lekarze instynktownie korzystają z intuicji przy stawianiu diagnozy, biznesmeni - inwestując.

Ludzie bardzo często posługują się intuicją w sferze emocjonalnej. Ktoś, kto obawia się utraty pracy z powodu ograniczenia produkcji w zakładzie, instynktownie śledzi każdy sygnał zagrożenia. Intuicja matki jest całkowicie nastawiona na odbieranie sygnałów o stanie jej dziecka.

Intuicja jest stale aktywna, nawet w tak przyziemnych sprawach, jak przygotowywanie posiłków. Planujesz na przykład kolację dla rodziny, starając się znaleźć równowagę między gustami jej członków a wartościami odżywczymi produktów. I nagle, bez określonej przyczyny, w twoim umyśle pojawia się wizja kartofli. Choć sama za nimi nie przepadasz, wpisujesz je na listę zakupów. A podczas posiłku twoja siostra woła z zachwytem: "Skąd wiedziałaś, że mam ochotę na smażone kartofelki?"

Doskonalenie świadomości

Należysz do istot żywych, a więc oddychasz, nawet o tym nie myśląc. Kiedy czytasz tę książkę, twój organizm wykonuje niewiarygodnie skomplikowane funkcje, sam z siebie, sprawnie i bez udziału twojej świadomości.

Tymczasem ci, którzy uprawiąją jogę, twierdzą, że świadome kontrolowanie oddechu przynosi wiele korzyści. Pozwala zapanować nad bólem, zwiększa koncentrację, pomaga rozluźnić mięśnie, nawet przyśpiesza procesy uzdrawiania.

W każdej chwili robisz użytek ze złożonych funkcji umysłovvych, bez udziału świadomości. Weźmy na przykład pamięć. Kiedy wzrok twój napotyka w tym artykule jakieś słowo, umysł momentalnie porównuje je z dziesiątkami tysięcy słów przechowywanych w pamięci. Pojawiają się wówczas i są przenoszone do świadomego umysłu wszelkie wyobrażenia i skojarzenia związane z tym słowem.

Na podobnej zasadzie działa intuicja. Przekazuje informacje do świadomości nawet wówczas, gdy ty nie zdajesz sobie z tego sprawy. A więc za procesami tymi nie kryje się żadna tajemnica. Rzecz polega wyłącznie na tym, jak i kiedy należy zmienić zakres uwagi.

Materiały pochodzą z:

1.Laura Day - "Praktyczna Intuicja" Warszawa 1996